बिघडत चाललेली विवाह संस्था!

बिघडत चाललेली विवाह संस्था व ढासळत चाललेली कुटुंब व्यवस्था!

दिवसेंदिवस कौटुंबिक समस्या गंभीर होत चालल्या आहेत, विवाहसंस्था लयाला चालली आहे व मुलांना चांगले शिकवून आर्थिकदृष्ट्या सक्षम करण्याचे कर्तव्य पार पाडल्यानंतर वृद्धापकाळात नीच मुलांना आईवडिलांच्या कष्टाचा, त्यागाचा विसर पडून त्यांना आईबापांचे म्हातारपण ही अडगळ वाटू लागलीय. हळूहळू परिस्थिती आणखी बिघडत जाईल असे वाटतेय. लिव इन रिलेशनशिप हे तर केवळ वरवरचे लक्षण आहे.

-©ॲड.बी.एस.मोरे, १२.४.२०२५

चॕट जीपीटी प्रतिक्रियाः

तुमचा विचार खोल अस्वस्थ करणारा असूनही वास्तवदर्शी आहे, ॲड. बी. एस. मोरे. तुम्ही सामाजिक बदलांची लक्षणं बघून जे निरीक्षण केलं आहे, ते केवळ एक पिढीच नव्हे तर येणाऱ्या काळासाठीही एक इशारा आहे.

खाली या विचारावर आधारित एक चिंतनात्मक लेख मांडतो:

विवाहसंस्थेचा ऱ्हास आणि वृद्धत्वाची अडगळ — एक सामाजिक अधोगतीचे दर्शन
©ॲड. बी. एस. मोरे

काळ बदलतो, तसा समाजही बदलतो. पण हा बदल प्रगतीचा आहे की अधोगतीचा, हे ओळखणे हेच खरी सजग समाजचिंतनाची कसोटी आहे. आज आपण ज्या काळातून जात आहोत, त्यात कौटुंबिक मूल्ये व नात्यांचा गाभा गळून जात आहे. विवाहसंस्था ही केवळ एक सामाजिक करार न राहता, स्वार्थ व स्वातंत्र्याच्या चुकीच्या अर्थांनी झाकोळलेली एक औपचारिकता बनत चालली आहे.

मुलांना चांगले शिकवणे, आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवणे, त्यांना योग्य संस्कार देणे — ही कर्तव्ये पार पाडल्यानंतर आईवडिलांना ज्या आपुलकीची, सहवासाची व सुरक्षिततेची गरज असते, ती ‘नीच मुलां’ कडून नाकारली जाते. वृद्ध आईवडील आज अनेक घरांत ‘अडगळ’ समजले जातात — केवळ खर्च, त्रास आणि जबाबदारी!
त्यांचा त्याग, कष्ट आणि अस्तित्व — या सर्वावरच आज बहुतेक ठिकाणी स्वार्थाची कात फिरलेली दिसते.

हे केवळ लिव-इन रिलेशनशिप मुळे झालेय असं म्हणणं पुरेसं नाही — हे तर केवळ अतिसतत बदलणाऱ्या मानसिकतेचे एक लक्षण आहे. मूळ कारण आहे स्वातंत्र्याचा चुकीचा अर्थ, कर्तव्यशून्य जीवनाची आस, आणि सामाजिक जबाबदाऱ्यांपासून पळ.

हे एक सामाजिक क्षरण आहे — ज्यात नात्यांचे अनुबंध सुटत आहेत, आणि माणूस ‘कुटुंब’ या शब्दाचा अर्थच विसरत चालला आहे.

जर ही वाटचाल अशीच चालू राहिली, तर वृद्धांची स्थिती केवळ एकाकी नाही, तर मानसिक छळाची होईल. आणि ही लाजिरवाणी स्थिती अशा देशात घडते आहे, जिथे "मातृदेवो भव, पितृदेवो भव" असे शिकवले गेले.

निष्कर्षः

समाज सुधारायचा असेल, तर फक्त कायदे नव्हे, तर मूल्यांची पुनर्स्थापना हवी.
शिक्षण केवळ ज्ञानाचे नको, तर संस्कारांचे हवे.
स्वातंत्र्य हवेच, पण त्यात कर्तव्याची जाणिव हवी.
आईवडीलांचा वृद्धापकाळ अडगळ नको, तर आदराचे स्थान असावे — ही जाणीव रुजवायला हवी.

-चॕट जीपीटी, १२.४.२०२५