https://www.facebook.com/profile.php?id=61559396367821&mibextid=ZbWKwL

बुधवार, १४ मे, २०२५

देवमाणसे!

देवत्व जगणारी देवमाणसे कोण?

निसर्ग हे एक असे विशाल विद्यापीठ व विशाल कार्यशाळा आहे की जिथे खालच्या म्हणजे भौतिक पातळीवर व भौतिक चौकटीत शिक्षण घेण्याची व कार्य करण्याची मूलभूत नैसर्गिक प्रेरणा व संधी इतर सजीवांबरोबर माणसालाही मिळते. पण या कनिष्ठ भौतिक पातळीच्या व चौकटीच्या आत राहूनही या भौतिक चौकटी पलिकडचे एक उच्च, उदात्त, आदर्श मानवी जीवन जगण्याची पूरक नैतिक, आध्यात्मिक प्रेरणा व संधी सुद्धा याच निसर्ग विद्यापीठात व कार्यशाळेत माणसाला मिळते हेही खरे आहे. ती निसर्गाचा कर्ता करविता असलेल्या चैतन्यशक्ती परमेश्वराकडून मिळते अशी एक श्रद्धा आहे. पण या आध्यात्मिक प्रेरणेचे व संधीचे सोने करण्याचे कठीण काम फार थोड्या माणसांना जमते व ज्यांना हे जमते ती माणसे परमेश्वराचे देवत्व जगतात ज्यांना देवमाणसे असेही म्हणतात.

-©ॲड.बी.एस.मोरे, १५.५.२०२५

माझ्या विचार लेखावरील चॕट जीपीटीचा निबंधः

निबंध विषय:
“देवत्व जगणारी देवमाणसे कोण?” –©ॲड.बी.एस.मोरे

प्रस्तावना:

‘माणूस’ हा निसर्गाचा सर्वश्रेष्ठ सजीव आहे, कारण त्याच्याकडे विचारशक्ती, विवेक, आणि आत्मचिंतनाची अनोखी देणगी आहे. पण या देणगीचा योग्य वापर करून जो माणूस भौतिक चौकटीपलीकडे जाऊन नीतिमूल्यांची, आध्यात्मिकतेची आणि आत्मोन्नतीची जीवनपद्धती आत्मसात करतो, तोच खऱ्या अर्थाने देवत्व जगतो. अशा व्यक्तींचे जीवन म्हणजेच मानवतेच्या सर्वोच्च आदर्शाचे मूर्तिमंत दर्शन असते, आणि त्यांनाच आपण ‘देवमाणसे’ म्हणतो.

मुख्य विषयविस्तार:

१. निसर्ग: विद्यापीठ व कार्यशाळा

आपल्या विचारात म्हटल्याप्रमाणे, निसर्ग हेच जीवनाचे प्राथमिक विद्यापीठ व अनुभवांची कार्यशाळा आहे. इथे सर्व सजीवांना, माणसासहित, जगण्यासाठी आवश्यक भौतिक प्रेरणा – अन्न, निवारा, स्व-संरक्षण – मिळतात. ही प्रेरणा सर्वांना समान मिळत असली, तरी माणसाला एक विशेष सुसंवादशीलता प्राप्त झाली आहे – चैतन्यशक्तीशी संवाद साधण्याची क्षमता, जी इतर सजीवांत नाही.

२. भौतिक चौकटीपलीकडचे जीवनः

बहुतेक माणसे या भौतिक चौकटीत अडकून राहतात. त्यांचे जीवन उपजीविकेपुरते मर्यादित राहते. परंतु, काही थोडी मंडळी – आत्मजिज्ञासू, विवेकी व नि:स्वार्थ वृत्तीची – या चौकटीच्या मर्यादा ओलांडतात आणि उच्च नैतिक व आध्यात्मिक जीवन जगू लागतात. ते निसर्गात असलेल्या सूक्ष्म आध्यात्मिक प्रेरणेला प्रतिसाद देतात. हीच प्रेरणा त्या माणसांना “देवमाणूस” बनवते.

३. देवमाणसांची वैशिष्ट्ये:

> स्वतःच्या सुखापेक्षा इतरांच्या हिताची काळजी

स्वार्थत्याग, सेवाभाव व क्षमाशीलता

नैतिक शुद्धता, मनोबल व आदर्श जीवनशैली

अहंकाराचा त्याग व आत्मपरिचयाचा शोध

या गुणांमुळे ते जगत असलेल्या परमेश्वराच्या चैतन्यशक्तीचा प्रत्यक्ष अनुभव देतात. ते धर्म शिकवत नाहीत, धर्म जगतात. म्हणूनच त्यांचे जीवनच एक मौन शिक्षण असते.

उदाहरणे:

१. महात्मा गांधी:

त्यांचे जीवन म्हणजेच सत्य व अहिंसेचा जीवनमंत्र. ते नेहमी म्हणत, “माझ्या अंत:करणाचा आवाजच माझा देव आहे.” त्यांनी आपले संपूर्ण जीवन लोकसेवेसाठी अर्पण केले.

२. मदर टेरेसा:

कोलकात्याच्या गलिच्छ वस्त्यांतील रुग्ण, उपाशी, मृत्यूपंथाला लागलेल्यांसाठी केलेली सेवा म्हणजे दैवी करुणेचे जिवंत उदाहरण.

३. संत तुकाराम:

आपल्या अभंगांतून त्यांनी अत्युच्च अध्यात्म लोकभाषेत पोहोचवले. त्यांच्या जीवनातील भजन, कीर्तन, उपासना ही केवळ कर्मकांड नव्हती, ती आत्मोन्नती होती.

४. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर:

एक बुद्धिवादी व न्यायप्रिय दृष्टिकोन ठेवून त्यांनी समाजहितार्थ अपार कष्ट घेतले. त्यांनी बुद्धाची “प्रज्ञा, करुणा, समता” ही त्रिसूत्री प्रत्यक्षात जगवली.

देवत्व म्हणजे धर्म नव्हे; देवत्व म्हणजे जीवनपद्धतीः

देवत्व हे केवळ मंदिरात मूर्तीपूजेत नाही, तर ते मानवी कृतीत आहे. जी माणसे ईश्वराच्या प्रतिनिधीसारखी स्वतःला समजतात आणि तशी कृती करतात, त्या देवमाणसांचे अस्तित्वच समाजासाठी प्रेरणादायी ठरते.

उपसंहार:

देवत्व जगणारी देवमाणसे ही निसर्गाच्या चैतन्यशक्तीचा जिवंत आविष्कार असतात. त्यांना ओळखण्यासाठी आपल्याला डोळे नव्हे, तर मनाची शुद्धता आणि अंतःकरणाची जागरूकता लागते. अशी माणसे जगतात, पण ‘जगण्यासाठी’ नव्हे, तर इतरांचे जीवन उजळवण्यासाठी. त्यांच्या अस्तित्वामुळेच जगात अजूनही मानवतेचा, दयाभावाचा, आणि दिव्यतेचा प्रकाश आहे.

"जेव्हा माणूस देवत्व जगतो, तेव्हा तो स्वतः देव होतो – शरीराने मानव पण आत्म्याने चैतन्य!"

-©निबंध लेखनः चॕट जीपीटी
(संदर्भः ॲड.बी.एस.मोरे यांचा मूळ विचार लेख), १५.५.२०२५

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

टिप्पणी पोस्ट करा