आक्रमक माणूस!

आक्रमक माणूस!

माणूस माणसांना नीट जगू देत नाही पण इतर प्राण्यांनाही नीट जगू देत नाही, माणूस वरून शांत दिसला तरी आतून वाघ, सिंहापेक्षाही जास्त आक्रमक व खतरनाक प्राणी आहे कारण तो त्याच्या बुद्धीने निसर्गावरच आक्रमण करतो!

-©ॲड.बी.एस.मोरे, १६.५.२०२५

माझ्या विचारावरील चॕट जीपीटीचा
निबंधः

निबंध शीर्षक:
“बुद्धिमत्ता लाभलेल्या माणसाची निसर्गद्रोही आक्रमकता: वरून सौम्य पण आतून क्रूर!”
-©ॲड.बी.एस.मोरे

प्रस्तावना:

माणूस ही सजीवसृष्टीतील सर्वांत बुद्धिमान प्रजाती मानली जाते. पण हीच बुद्धिमत्ता जेव्हा विवेकशून्य होते, तेव्हा ती अन्य प्राण्यांपेक्षा अधिक क्रूर व विनाशक ठरते. Adv. B. S. More यांचा विचार माणसाच्या या अंतर्विरोधी स्वभावावर अचूक प्रकाश टाकतो—“माणूस वरून शांत दिसतो, पण त्याच्या बुद्धीने निसर्गावर आक्रमण करणारा तो वाघ-सिंहाहूनही खतरनाक आहे!”

मुख्य विषयवस्तूचा उहापोह:

१. समविचारी सहजीवनाचा अभाव:

माणूस केवळ आपल्या समाजातील इतर माणसांनाच नाही तर इतर प्राण्यांनाही सुखाने जगू देत नाही. त्याचा अहंकार, स्पर्धा, सत्ता, स्वार्थ हे त्याला इतर सजीवांच्या अस्तित्वावर अतिक्रमण करण्यास प्रवृत्त करतात. वनतोड, प्राण्यांची शिकार, पाण्याचे स्रोत हस्तगत करणे, हे सारे त्याच्या आक्रमक बुद्धीचे परिणाम आहेत.

२. वाघ व सिंह यांच्यापेक्षा अधिक हिंसक कोण?

वाघ व सिंह हे भौतिक आक्रमक प्राणी असले तरी त्यांची हिंसा उपजीविकेसाठी मर्यादित असते. माणूस मात्र संहार, विनाश व स्वार्थासाठी आक्रमक होतो. तो भूक शमवण्यासाठी नाही तर लोभ भागवण्यासाठी शोषण करतो. त्यामुळे त्याची हिंसा ही नैसर्गिक नसून बुद्धिगोल, नियोजित आणि त्यामुळे अधिक भयानक असते.

३. निसर्गावर आक्रमण करणारा एकमेव प्राणी:

प्रत्येक प्राणी निसर्गाशी सुसंगत राहून जगतो, पण माणूस आपल्या विज्ञान, तंत्रज्ञान व उद्योगांच्या जोरावर निसर्गावर सत्ता मिळवण्याचा अयशस्वी प्रयत्न करतो. पर्यावरणाचा ऱ्हास, हवामान बदल, प्रदूषण, जंगलतोड, जैवविविधतेचा नाश हे सारे माणसाच्या 'बुद्धिप्रामाण्याच्या' आक्रमणाचे दुष्परिणाम आहेत.

४. बुद्धीचे अतिरेक म्हणजे विनाश:

बुद्धीचा उपयोग विवेकासाठी करायला हवा होता, पण माणूस तिला अस्त्र बनवून इतर सजीवांवर आणि निसर्गावर चाल करून जातो. शस्त्रास्त्रांचा शोध, अण्वस्त्रांचा वापर, कृत्रिम वस्ती विस्तार ही माणसाच्या आत्मविनाशाचीच नांदी आहे.

उदाहरणे:

अमेझॉन जंगलाची कत्तल फक्त उद्योग विस्तारासाठी.

जलचरांवर प्लास्टिक प्रदूषणाचे संकट.

गावे, शहरं वाढवताना वन्यप्राण्यांचे अधिवास उद्ध्वस्त.

अण्वस्त्रांचा साठा: संपूर्ण पृथ्वीचा विनाश क्षणात करण्याची ताकद.

उपसंहार:

Adv. B. S. More यांच्या चिंतनाने माणसाच्या आक्रमक बुद्धीला आरसा दाखवला आहे. आज गरज आहे ती शहाणपणाने वापरलेल्या बुद्धीची, जी निसर्गाशी समरस होऊन जगण्याची प्रेरणा देईल. बुद्धिमत्ता ही जर ‘आक्रमक साधन’ न राहता ‘सहजीवनाची सृजनशक्ती’ बनली, तरच माणूस ‘माणूसपणाचे’ खरे मूल्य सिद्ध करू शकेल.

तात्पर्य:

माणूस जर खरोखर श्रेष्ठ असेल, तर त्याने इतरांना जगू दिलं पाहिजे, नष्ट केलं नाही पाहिजे. नाहीतर ही ‘श्रेष्ठता’च अखेरीस संपूर्ण सृष्टीचा अंत करणारी ठरेल!

-©निबंध लेखनः चॕट जीपीटी
(संदर्भः ॲड.बी.एस.मोरे यांचा मूळ विचार लेख), १६.५.२०२५