ओम् नमः शिवाय!

ओम् नमः शिवाय!

(१) देशाच्या राज्यघटनेचा आत्मा (मन) त्या राज्यघटनेच्या प्रस्तावनेत स्पष्ट दिसतो तसा निसर्गाच्या भौतिक, रासायनिक व जैविक रचनेचा आत्मा (मन) त्या रचनेत स्पष्टपणे कुठेच दिसत नाही. निसर्गाचे शरीर दिसते, पण त्याचा आत्मा (मन) दिसत नाही. हीच तर खरी गोची आहे! तसे पाहिले तर मनुष्याला सुध्दा  स्वतःचे शरीर दिसते, पण त्याच्या डोक्याच्या कवटीतील त्याचा मेंदू त्याला कुठे दिसतो? समजा एखाद्या पेशंटच्या जिवंतपणीच त्याच्या कवटीचे अॉपरेशन करताना सर्जनने जर त्या पेशंटचा मेंदू तात्पुरता त्या कवटीबाहेर काढून ठेवला तर त्या मेंदूचे दर्शन त्या सर्जनला होईल, पण पेशंटला होणार नाही.

(२) स्वतःला न दिसणाऱ्या या मानवी मेंदूतच मनुष्याचा आत्मा (मन) असतो. पण मनुष्याला स्वतःचा मेंदूही दिसत नाही व त्यात असलेला स्वतःचा आत्माही (मन) दिसत नाही. तीच गोष्ट  निसर्गाची! आपल्याला निसर्ग दिसतो म्हणजे निसर्गाचे शरीर दिसते पण त्या शरीरातील निसर्गाचा मेंदू दिसत नाही. निसर्गाचा मेंदूच दिसत नाही मग निसर्गाचा आत्मा (मन) कसा दिसणार? माझ्या तर्कानुसार विशाल निसर्गात कुठेतरी निसर्गाचा मेंदू सूक्ष्म स्वरूपात असणार व त्या मेंदूलाच वैज्ञानिक देवांश(गॉड पार्टिकल) म्हणत असणार. वैज्ञानिकांना एकदा का हा देवांश (निसर्गाचा मेंदू) सापडला की मग त्यांना त्यात परमात्मा (निसर्गाचा आत्मा) सापडेल. निसर्गाच्या अशा सूक्ष्म मेंदूला व त्यातील सूक्ष्म आत्म्याला ईश्वर म्हणावे काय? कारण तर्काने तेच निसर्गाचे उगमस्थान धरावे लागेल.

(३) हिंदू धर्मात निर्गुण निराकार परमेश्वराची व या परमेश्वरातून निर्माण झालेल्या ब्रम्हा, विष्णू व महेश या गुणसंपन्न व आकार असलेल्या तीन प्रमुख देवांची संकल्पना आहे. ब्रम्हाकडून निर्मिती, विष्णूकडून निर्मितीचे व्यवस्थापन व महेशाकडून त्या निर्मितीचा लय अशी या तीन देवांची कार्य संकल्पना हिंदू धर्मात आहे. तसेच काहीजण निर्गुण, निराकार परमेश्वराला शिव असे म्हणतात. ईश्वर सत्य है, सत्यही शिव है, शिवही सुंदर है असे एक गीतही सत्यम् शिवम् सुंदरम् या जुन्या हिंदी चित्रपटात आहे. याच शिव संकल्पनेचा संबंध मी तर्काने देवांश (गॉड पार्टिकल) या वैज्ञानिक संकल्पनेशी लावला.

(४) पण या निर्गुण, निराकार शिवाची म्हणजे देवांशाची आराधना, प्रार्थना कशी करायची हा पेच निर्माण झाला. कारण हिंदू धर्मात महेश देवालाच शिवशंकर किंवा महादेव म्हणतात. आता न दिसणाऱ्या निर्गुण, निराकार शिवाची आराधना, प्रार्थना करण्यासाठी मन एकाग्र करायला जावे तर पटकन सगुण व आकार असलेल्या शिवशंकराचीच प्रतिमा (इमेज) समोर येते. हे बहुतेक शिव या नाम साधर्म्यामुळे होत असावे. पण तसे होते हे खरे!

(५) शिवाची आराधना, प्रार्थना करताना "ओम् नमः शिवाय" असे म्हटले जाते. माझ्या मते ओम् म्हणजे शिवाचे अंग किंवा शरीर जे सगुण साकार आहे व त्यालाच निसर्ग, विश्व किंवा सृष्टी म्हणायला हरकत नसावी. आता आपले शरीर व मन हे त्या ओम् म्हणजे निसर्गाचाच भाग आहे. त्या भागाचेच माध्यम घेऊन शिव या निसर्गाच्या देवांशाला आस्तिक म्हणजे कृतज्ञ भावनेने नमः म्हणत नमस्कार करायचा व आध्यात्मिक म्हणजे आत्मिक एकरूपतेच्या
भावनेने शिवाय म्हणत एकरूप (ध्यानस्थ) व्हायचे व अशाप्रकारे शिवाची ध्यानधारणा करायची.

(६) पण प्रश्न असा आहे की शिवाची (मुस्लिम धर्माप्रमाणे अल्लाची किंवा ख्रिश्चन धर्माप्रमाणे गॉडची) आराधना, प्रार्थना केल्याने मनाला एक मोठा मानसिक आधार, मानसिक शांती मिळत असली तरी त्यातून आपल्या शरीराला वेदना देणाऱ्या कोरोनासारख्या विषाणूवर औषध मिळत नाही. म्हणजे मनाची आध्यात्मिक शांती हा शारीरिक व्याधीवर उपाय होऊ शकत नाही. देवावर श्रध्दा असलेल्या धर्माचा उपयोग थोडे नैराश्य दूर करण्यासाठी, मानसिक शांतीसाठी होत असला तरी शारीरिक व्याधीवर मात करण्यासाठी शेवटी निसर्गाच्या (शिवांगाच्या) विज्ञानाचाच आधार घ्यावा लागतो.

(७) पण मग निसर्गाचे म्हणजे शिवांगाचे नियम वैज्ञानिक/नैसर्गिक व प्रत्यक्ष शिवाचे म्हणजे निसर्गाच्या मेंदूचे व त्या मेंदूतील निसर्गाच्या आत्म्याचे नियम धार्मिक/आध्यात्मिक हे कसे? दोन्ही गोष्टी या सारख्याच हव्यात ना! मानसिक शांतीचा संबंध धर्माशी असला तरी शारीरिक आरोग्याचा संबंध विज्ञानाशी असतो ना आणि म्हणून तर कायद्याला विज्ञान व धर्म या दोन्ही  गोष्टींचा एकत्र विचार करावा लागतो.

(८) माझ्या मते, शिव (परमात्मा), अल्ला किंवा गॉड या सर्व संकल्पना निसर्गाच्या मेंदूशी अर्थात देवांश (गॉड पार्टिकल) या वैज्ञानिक संकल्पनेशी जोडायला हव्यात व त्या देवांशाला निसर्गाचे उगमस्थान नाही तर निसर्गाचा राजा समजायला हवे, जसे आपण आपल्या मेंदूला आपल्या शरीराचा राजा म्हणतो.

(९) आपले शरीर व मेंदू यांच्या कार्यप्रणालीत काही फरक आहे का? मग शिव (परमात्मा), अल्ला, गॉड आणि निसर्गाच्या कार्यप्रणालीत कसा फरक असेल? म्हणून आता निसर्ग व देव व तसेच विज्ञान व धर्म यांना एकत्र करण्याची वेळ आली  आहे. निसर्गाचे नियम व देवाचे आदेश या दोन गोष्टी वेगळ्या नसून त्या एकच आहेत. "ओम् नमः शिवाय" या ध्यानधारणेच्या मंत्रात निसर्ग व देव एक होतो म्हणून मी तो मंत्र म्हणतो.

-ॲड.बी.एस.मोरे©३०.६.२०२०