वाद संन्यास!

राजकारण संन्यासानंतर आता वाद संन्यास!

निसर्गाच्या प्रचंड मोठ्या पसाऱ्यातील ज्ञानाचा एक छोटासा भाग शिकल्याने मी स्वतःला ज्ञानी म्हणू शकत नाही. मग माझ्या अल्प ज्ञानावर आधारित तयार झालेली माझी वैयक्तिक मते ऊराशी बाळगून मी इतरांशी वाद कसा घालू शकतो? त्यामुळे मी आस्तिक आहे, तो का आहे, कसा आहे हे सांगून ठाम नास्तिक विचार असणाऱ्यांशी वाद घालण्यात मी खूप मोठी चूक केली असे मला वाटत आहे. म्हणून मी आता त्या वादातून पूर्णपणे माघार घेत आहे. निसर्ग व देव हे न सुटणारे कोडे आहे. मला या जगातील इतर बरीच कोडी सोडवताच आली नाहीत, मग एवढे मोठे कोडे माझ्यासारखा अल्पज्ञानी काय सोडवणार? जग दिवसेंदिवस बदलत आहे. नवनवीन तंत्रज्ञाने पुढे येत आहेत. अॉनलाईन शिक्षण व अॉनलाईन व्यवहार आता लोकांच्या अंगवळणी पडू लागले आहेत. हल्ली नव्यानेच विकसित झालेल्या गोष्टींनी मला पुन्हा  पूर्व प्राथमिक शाळेत आणून सोडलेय. जणू काही मला आता नव्याने बाराखडी शिकावी लागणार, नव्याने अंकलिपी शिकावी लागणार. पण नको आता हे नवीन शिक्षण! खूप कंटाळा आलाय शिक्षणाचा व ज्ञानाचा! नवीन पिढी या सर्व गोष्टी पटापट आत्मसात करू लागलीय. या पिढीचा वेग प्रचंड आहे. मनात धडकीच भरते हा वेग बघून. या नवीन पिढी पुढे मी अशिक्षित झालोय. नवोदित वकील किती सफाईदारपणे अॉनलाईन वकिली करतात व तसेच न्यायालयांत प्रत्यक्ष न जाता अॉनलाईन युक्तिवाद करतात. त्यांचे विशेष कौतुक आहेच, पण त्याचबरोबर आपण आता मागे पडत चाललो आहोत याची खंतही आहे. त्यामुळे या पिढीला नमस्कार करणे व त्यांच्याशी कसलाही वाद न घालता सरळ माघार घेणे मी पसंत करीन. नव्हे मी तसेच ठरवले आहे. हल्ली  स्मरणशक्ती पण कमकुवत होत चाललीय. कायद्याच्या जुन्या ज्ञानावर विसंबून काही बोलावे तर आपलेच हसू व्हायचे. पटकन सुप्रीम कोर्टाचा नवीन निकाल किंवा कायद्यात झालेला नवीन बदल नवोदित वकिलांनी समोर टाकला की मग आली का पंचाईत! सगळं अॉनलाईन होत गेल्याने कायद्याचे ज्ञान, बदल, न्यायालयाचे निकाल या सर्व गोष्टी वेगवान झाल्या आहेत. त्या वेगाबरोबर आता मी काय धावणार? मला ते करता येत नाही आणि मी नास्तिक विरूद्ध आस्तिक वादात पडतोय? चुकीचे आहे ते! म्हणून जसा मी राजकारण संन्यास घेतलाय तसा मी आता वाद संन्यास घेणार, नव्हे घेतलाच म्हणून समजा. आता वादच घालायचा नाही म्हटल्यावर मग मी कोर्टातील युक्तिवाद तरी कसा करणार? आयुष्यात धूर्तपणा कधी करताच आला नाही तर मग युक्ती काय करणार आणि युक्तीच नाही तर युक्तिवाद कसा करणार? एकंदरीत संन्यासी होण्याचीच ही लक्षणे नाहीत का! पण ही माझ्या आजाराची लक्षणे नव्हेत तर माझ्या शांतीची लक्षणे आहेत. राजकारण संन्यासी झाल्यानंतर मी आता वाद संन्यासी होत आहे!

-ॲड.बी.एस.मोरे©१०.६.२०२०