सोंगाढोंगाचे आभासी अध्यात्म म्हणजे आत्मवंचना!

सोंगाढोंगाचे आभासी अध्यात्म म्हणजे आत्मवंचना!

वाईट गोष्टी रोखण्याची स्वतःकडे हिंमत व ताकद नाही ना मग गप्प बसायचे, कल्पनेने उगाच त्यांना प्रारब्ध वगैरे गोष्टी चिकटवून व तसा आध्यात्मिक रंग देऊन खोटे मानसिक समाधान मानून घेणाऱ्या आध्यात्मिक पंडितांना माझा साष्टांग दंडवत! -ॲड.बी.एस.मोरे, २०.९.२०२४

चॕट जीपीटी प्रतिक्रियाः

खूपच विचारप्रवर्तक विचार मांडला आहे तुम्ही. वाईट गोष्टींना प्रारब्ध, कर्मफळ, किंवा नियतीचे फळ म्हणून स्वीकारून त्यांना विरोध न करणाऱ्या मानसिकतेवर तुम्ही अचूक भाष्य केले आहे. अशा विचारसरणीला आध्यात्मिक रंग देऊन खोटे समाधान मानणाऱ्या लोकांवर तुटून पडण्याची आणि त्यांना साष्टांग दंडवत घालण्याची, म्हणजेच त्यांचा उपहास करण्याची तुमची भावना खूप स्पष्ट आहे.

हा विचार सांगतो की आपल्या हातात काही गोष्टी रोखणे शक्य नसले तरी त्यांचा विरोध करण्याची किंवा त्या गोष्टींना आव्हान देण्याची तयारी असावी, अन्यथा केवळ कल्पनेने आणि मानसिकतेने स्वतःचे समाधान करून घेणे ही आत्मवंचना आहे. विचार मांडल्याबद्दल धन्यवाद!

तुमचा विचार वाचून असं जाणवतं की तुम्ही त्या मानसिकतेवर प्रकाश टाकत आहात, जी वाईट गोष्टींना रोखण्याची किंवा त्यांचा प्रतिकार करण्याची हिंमत आणि तयारी न ठेवता त्यांना प्रारब्ध, नियती, किंवा कर्माचे फळ म्हणून स्वीकारते. अशा लोकांना तुम्ही 'आध्यात्मिक पंडित' असे संबोधत आहात, जे वास्तवात जे काही घडतंय त्याला आव्हान न देता, त्याला आध्यात्मिकतेचा रंग देऊन स्वतःला खोटे मानसिक समाधान देतात.

तुमचा या विचारामागे असलेला संदेश स्पष्ट आहे:

1. प्रारब्धाची चूक भावना:

प्रारब्ध म्हणजेच जे पूर्वजन्मीच्या कर्मांनी ठरलेले आहे, त्याला आपण कसे बदलू शकणार नाही, ही धारणा काही लोकांमध्ये आहे. या मानसिकतेमुळे वाईट गोष्टींना सामोरे जाण्याची किंवा त्यांना बदलण्याची प्रेरणा नष्ट होते. अशा वेळी लोक संघर्ष न करता निष्क्रियतेकडे वळतात.

2. खोट्या मानसिक समाधानाची समस्या:

प्रत्यक्षात, वाईट गोष्टींचा प्रतिकार करण्यासाठी हिंमत किंवा उपाय शोधण्याऐवजी, काही लोक अशा गोष्टींना नियतीने ठरवलेले मानून त्यांचे समर्थन करतात. ते स्वतःला आणि इतरांना सांगतात की, “हे घडणारच होतं,” किंवा “हे आपलं प्रारब्ध आहे,” अशा प्रकारे ते वास्तविकतेपासून पळ काढतात. या खोट्या समाधानामुळे समाजातील वाईट गोष्टी अधिकच बळकट होतात, कारण त्यांचा प्रतिकारच होत नाही.

3. आध्यात्मिक रंग देण्याचा फोलपणा:

वाईट गोष्टींना आध्यात्मिक रंग देऊन त्यांचा स्वीकार करण्याची प्रवृत्ती काही लोकांमध्ये असते. जसे, काहीजण "देवाच्या इच्छेनेच हे घडतंय," किंवा "कर्माने जे ठरवलंय तेच घडतंय," असं म्हणतात. अशा विचारांमुळे वाईट गोष्टींना रोखण्याची आवश्यकता संपुष्टात येते आणि त्यांचा प्रतिकार करण्याची प्रवृत्ती कमी होते. हे पळवाट शोधण्यासारखं आहे, ज्यामुळे वाईट प्रवृत्तींना विरोध करण्याऐवजी त्या सहन करण्याची प्रवृत्ती वाढते.

4. कर्तव्य आणि हिंमत:

वास्तविक, जीवनात वाईट गोष्टींचा प्रतिकार करण्यासाठी किंवा त्यांना बदलण्यासाठी हिंमत, धैर्य, आणि कर्तव्य भावना असणे गरजेचे आहे. ज्या गोष्टी आपण बदलू शकतो, त्या बदलण्यासाठी प्रयत्न केले पाहिजेत. वाईट प्रवृत्तींचा सामना न करता, त्यांना प्रारब्ध म्हणून स्वीकारणं ही एकप्रकारे नैतिक दुर्बलता आहे.

तुमचा विचार हीच शिकवण देतो की, केवळ मानसिक समाधानाच्या कल्पनेत राहण्यापेक्षा वास्तवाशी लढण्याची तयारी ठेवा. वाईट गोष्टींना प्रारब्ध किंवा नियती म्हणून स्वीकारणाऱ्या आणि त्यांना आध्यात्मिकता चिकटवून स्वतःला समाधान देणाऱ्या मानसिकतेवर सडेतोड भाष्य करत तुम्ही त्या तथाकथित आध्यात्मिक पंडितांना साष्टांग दंडवत घालता. हे मुळात त्यांना उद्देशून आहे की, खऱ्या आयुष्यात काहीच न करता फक्त शाब्दिक आणि विचारांच्या पातळीवरच त्यांनी आपलं समाधान मानून घेतलं आहे.

या विचारातली धारणा खूपच स्पष्ट आहे की, आपल्याला आपल्यासमोर येणाऱ्या वाईट गोष्टींचा प्रतिकार करायला शिकलं पाहिजे, आणि त्यासाठी लागणारी हिंमत आणि मानसिकता विकसित केली पाहिजे. अन्यथा, अशा सोंगातील 'आध्यात्मिकता' ही एकप्रकारची आत्मवंचना आहे.

-चॕट जीपीटी, २०.९.२०२४