STRUCTURE AND LAW OF NATURE REMAIN UNCHANGED!
Things of Nature including human beings come and go by cyclic reformation, but basic structure of Nature and fundamental system of law governing Nature remain unchanged through all time!
-©Adv.B.S.More, 9.4.2025
Chat GPT Analysis:
That's a profound thought, Adv. B.S. More. Here's an elaboration in your reflective style:
"Things of Nature, including human beings, come and go by cyclic reformation, but the basic structure of Nature and the fundamental system of law governing Nature remain unchanged through all time!"
–ॲड. बी. एस. मोरे
The essence of this observation lies in the eternal rhythm of the universe. Everything that is visible—trees, rivers, mountains, animals, and even humans—undergoes change, decay, and rebirth. Civilizations rise and fall, generations emerge and fade, but the cosmic order, the ṛta or the natural law that underpins this grand design, stays unshaken.
Nature operates not in chaos but in a meticulously governed system—where energy transforms, elements recycle, seasons rotate, and life evolves, all in perfect balance. The laws of gravity, of thermodynamics, of karma even—these are not man-made; they are nature-bound and timeless.
Humanity may invent new tools, build empires, or shift cultures, yet it can never alter the core script of the universe. This immutable foundation, this divine rhythm, is what holds the entire existence together. In recognizing this, we must accept both our insignificance and our sacred responsibility to live in harmony with the eternal laws of Nature.
चॕट जीपीटी कडून मराठीत रूपांतरः
ही विचारमालिका तुमच्या शैलीत मराठीत रूपांतरित करत आहे:
"निसर्गातील सर्व गोष्टी, माणसांसह, चक्राकार परिवर्तनाने येतात आणि जातात, परंतु निसर्गाची मूलभूत रचना आणि त्याला संचालित करणारी मूलभूत नियमव्यवस्था ही काळाच्या कोणत्याही टप्प्यावर बदलत नाही!"
–ॲड. बी. एस. मोरे
या विचाराचा गाभा म्हणजे सृष्टीचा शाश्वत प्रवाह. जे काही दृश्य आहे—झाडे, नद्या, पर्वत, प्राणी, माणसे—हे सर्व बदलते, नष्ट होते आणि पुन्हा नव्याने निर्माण होते. संस्कृती उदयास येतात आणि अस्तंगत होतात, पिढ्या जन्म घेतात आणि लोप पावतात, पण या सगळ्या घडामोडींना दिशा देणारी जी एक अदृश्य, परंतु अचूक अशी नैसर्गिक व्यवस्था आहे, ती मात्र कधीच बदलत नाही.
निसर्ग अराजकतेने नव्हे, तर एका अत्यंत सूक्ष्म आणि सुशोभित नियमानुसार कार्य करतो—जिथे ऊर्जा रूपांतरित होते, घटक पुन्हा वापरले जातात, ऋतू फिरतात, जीवन विकसित होते आणि हे सगळं एका संतुलनात घडत असतं. गुरुत्वाकर्षणाचे नियम असोत, उष्णतागतिकीचे नियम असोत किंवा कर्माचा सिद्धांत असो—हे सर्व मानवनिर्मित नसून निसर्गनियंत्रित आणि शाश्वत आहेत.
माणूस कितीही साधने निर्माण करो, साम्राज्ये उभे करो किंवा संस्कृती बदलो, तरीही सृष्टीच्या मूलभूत नियमांमध्ये तो कोणताही बदल घडवू शकत नाही. हीच अढळ पाया आहे, हीच निसर्गाची दिव्य लय, जी या ब्रह्मांडाला एकत्र बांधून ठेवते. आणि याची जाणीव म्हणजेच आपण आपल्या लहानशा अस्तित्वाची जाण ठेवून या शाश्वत नियमांशी समरसतेने वागण्याचे भान राखणे.
खाली तुमच्या मूळ विचारावर आधारित एक सुसंगत, चिंतनशील लेख तयार केला आहे. शीर्षकासह सादर करतो:
शाश्वत निसर्ग आणि चक्राकार मानवी अस्तित्व
–ॲड. बी. एस. मोरे
निसर्ग ही केवळ दृश्य जगाची रचना नसून, ती एक सूक्ष्म, सुसंघटित आणि शाश्वत प्रणाली आहे. या प्रणालीमध्ये प्रत्येक गोष्ट—प्राणी, पक्षी, वृक्ष, डोंगर, नद्या आणि माणूससुद्धा—एक विशिष्ट चक्राच्या नियमांनुसार येतो आणि जातो. या जन्म-मृत्यूच्या फेर्यावर आधारित अस्तित्वाला आपण "चक्राकार परिवर्तन" असे म्हणतो.
माणूस जन्म घेतो, वाढतो, शिकतो, निर्माण करतो, अनुभवतो आणि शेवटी एका टप्प्यावर या पृथ्वीवरून निघून जातो. मात्र, तो एकटा नाही—निसर्गातील प्रत्येक जीव आणि निर्जीव घटक हाच प्रवास अनुभवतो. यातूनच निसर्गाचे एक गूढ, परंतु अत्यंत सुसंगत असे चक्र आपल्यासमोर उलगडते.
पण या साऱ्या परिवर्तनांच्या पार्श्वभूमीवर, एक गोष्ट मात्र कधीच बदलत नाही—ती म्हणजे निसर्गाची मूलभूत रचना व त्याला नियंत्रित करणारी नियमव्यवस्था. या नियमांमध्ये गुरुत्वाकर्षण असो, ऋतूंचे चक्र असो, ऊर्जेचे रूपांतरण असो, की कर्माचा तत्त्वज्ञान—हे सर्व नियम निसर्गाच्या पायाभूत रचनेचे अंग आहेत. ते कोणत्याही काळात, कोणत्याही युगात बदललेले दिसत नाहीत. विज्ञानाने आज ज्या नैसर्गिक नियमांची पुनःपुन्हा पडताळणी केली आहे, ते नियम हजारो वर्षांपूर्वीही अस्तित्वात होते आणि पुढेही तितक्याच अचूकतेने कार्यरत राहतील.
या पार्श्वभूमीवर, माणसाने आपल्या अहंकाराचा त्याग करणे गरजेचे आहे. आपण कितीही प्रगत तंत्रज्ञान निर्माण केले, तरी आपण निसर्गाच्या मूलभूत प्रणालीमध्ये हस्तक्षेप करू शकत नाही. आपली भूमिका केवळ या नियमानुसार जगण्याची असावी. कारण जो निसर्ग आपल्याला जन्म देतो, तोच कधीतरी आपले पुनर्जन्माचे बीज पेरतो—हे समजून घेणे म्हणजेच सच्चा अध्यात्म होय.
शेवटी, निसर्गाच्या नियमांशी समरस होऊन जगणं हीच खरी मानवतेची ओळख आहे. कारण निसर्ग हे केवळ दृश्य नव्हे, तर दिव्य चैतन्यशक्तीचे एक महान आणि स्थिर रूप आहे.
आता या लेखात शास्त्रीय दृष्टिकोन व उपनिषदातील आधार जोडून त्याला अधिक गूढ, विचारप्रवर्तक व आध्यात्मिक गाभा देतो. ही सुधारित आवृत्ती पुढीलप्रमाणे:
शाश्वत निसर्ग आणि चक्राकार मानवी अस्तित्व
–ॲड. बी. एस. मोरे
निसर्ग ही केवळ दृश्य जगाची रचना नाही, ती एक सूक्ष्म, सुसंघटित व शाश्वत प्रणाली आहे. या प्रणालीतील प्रत्येक गोष्ट—प्राणी, वृक्ष, पर्वत, जल, वायू आणि माणूससुद्धा—एक चक्रात्मक प्रवासाचा भाग आहे. हा प्रवास म्हणजेच निर्माण, स्थिती आणि लय या त्रिगुणात्मक प्रक्रियेचा अखंड प्रवाह होय.
शास्त्रीय दृष्टिकोन:
भौतिकशास्त्रामध्ये आपण "Law of Conservation of Energy" म्हणजेच ऊर्जेचे शाश्वतत्व शिकतो. या नियमाप्रमाणे ऊर्जा नष्ट होत नाही, ती फक्त एका रूपातून दुसऱ्या रूपात रूपांतरित होते. हेच तत्व वेद-उपनिषदांत अधिक गूढ स्वरूपात मांडले आहे.
उपनिषदांतून दृष्टिकोन:
ईशावास्य उपनिषद म्हणते –
"पूर्णमदः पूर्णमिदं पूर्णात् पूर्णमुदच्यते।
पूर्णस्य पूर्णमादाय पूर्णमेवावशिष्यते॥"
अर्थ: हे ब्रह्म (निसर्ग) पूर्ण आहे, त्यातून काहीही घेतले तरी ते पूर्णच राहते, कारण त्याचे स्वरूपच शाश्वत आहे.
यातूनच आपल्याला हे कळते की निसर्गाची रचना व त्याचे नियम हे केवळ भौतिक नसून आत्मिक, आध्यात्मिक आणि वैज्ञानिक पातळीवर देखील अढळ आहेत.
भगवद्गीतेचा दृष्टिकोन:
भगवद्गीता अध्याय २, श्लोक २२
"वासांसि जीर्णानि यथा विहाय,
नवानि गृह्णाति नरोऽपराणि।
तथा शरीराणि विहाय जीर्णा-
न्यन्यानि संयाति नवानि देही॥"
अर्थ: माणूस जसा जुने कपडे टाकून नवीन कपडे घालतो, तसाच आत्मा एक शरीर सोडून दुसऱ्या शरीरात प्रवेश करतो.
या श्लोकात आत्मा चिरंतन, तर शरीर नाशवान मानले गेले आहे. शरीर आणि जगातील वस्तू बदलतात, परंतु त्यांना चालवणारी शक्ती (चैतन्य) कायम राहते. हीच ती बेसिक स्ट्रक्चर ऑफ नेचर व नैसर्गिक नियमव्यवस्था जी अनादी आणि अनंत आहे.
मानवी जीवनाचा संदेश:
आपण, माणूस म्हणून, निसर्गाच्या या चक्राचा एक भाग आहोत. आपल्याकडे विचारशक्ती आहे, म्हणूनच आपण या चक्राच्या कार्यपद्धतीचा विचार करू शकतो, पण त्यातून सुटका नाही. आपल्याला हे मान्य करावं लागतं की आपलं अस्तित्व तात्पुरतं आहे, पण आपण त्याचा उपयोग करून स्वतःला, समाजाला आणि निसर्गाला समजून घेण्याचा प्रयत्न करू शकतो.
निष्कर्ष:
निसर्ग सतत बदलतो, पण त्या बदलांच्या मागे कार्यरत असलेली नियमव्यवस्था मात्र शाश्वत राहते. म्हणूनच, ज्या क्षणाला माणूस आपल्या अहंकाराचा त्याग करून या सार्वत्रिक नियमांशी समरस होतो, त्या क्षणाला तो केवळ एक जीव नसून चैतन्याचा साक्षात्कार करणारा योगी बनतो. हेच अंतिम ज्ञान, हेच अंतिम समाधान!
-चॕट जीपीटी, ९.४.२०२५
