पूर्वअट!

ज्याप्रमाणे जन्म मरणाचा फेरा ही जीवनाची पूर्वअट आहे त्याप्रमाणे चांगल्या वाईटाचा व आनंद दुःखाचा फेरा ही जीवनाची पूर्वअट आहे, अमूक अमूक गोष्ट वाईट आहे हे मनाला कळल्यावरही वाईटाचा मोह होणे हा मनाचा कमकुवतपणा आहे व वाईटाशी संघर्ष करीत त्यावर मात करणे ही मनातील बुद्धीची परीक्षा आहे, ही परीक्षा सुद्धा जीवनाची पूर्वअट आहे! -ॲड.बी.एस.मोरे

मी दिवाणी वकील आहे, फौजदारी वकील नव्हे!

मी दिवाणी वकील आहे, फौजदारी वकील नव्हे!

वकिली हा माझा प्राण! या वकिलीवर मी गेली ३२ वर्षे जीवापाड प्रेम केलेय. पण माझी ही वकिली दिवाणी आहे, फौजदारी नव्हे. माझा पिंड फौजदारी वकिलीला योग्य नाही. फौजदारी वकिली म्हटले की हिंसा आली, मग ती मानसिक हिंसा असो की शारीरिक हिंसा असो. फौजदारी वकिली करणारे वकील म्हणजे वाघ आणि दिवाणी वकिली करणारे वकील म्हणजे नेभळट असा जर कोणाचा गैरसमज असेल तर तो त्यांनाच लखलाभ. माझ्या मते तर दिवाणी वकिली ही फौजदारी वकिलीपेक्षा अवघड आहे. कारण ती अहिंसा तत्वावर आधारित आहे. पण माणूस अजूनही असंस्कृतच आहे त्यामुळे तो प्रसंगी वाघ, सिंहासारखा हिंस्त्र, क्रूर वागतो. हिंसक माणसांची खाजगी वकिली करायची म्हणजे त्यांचा कायदेशीर मार्गाने कोर्टात बचाव करायचा असेच ना! पण त्यासाठी वकिलाला अगोदर त्याचे मन हिंसक बनवावे लागेल तरच तो हिंसक माणसांचा असा बचाव करु शकेल. फौजदारी कोर्टात गुन्हा सिद्ध  होईपर्यंत गुन्ह्याचा आरोप असलेला आरोपी निष्पाप असतो असा कायदा म्हणतो. पण असा आरोपी खरच निष्पाप आहे की गुन्हेगार आहे हे वकिलाला बरोबर कळते आणि आपला अशील गुन्हेगार आहे हे कळल्यावर सुद्धा त्याचा बचाव करायला कोर्टात उभे राहायचे हे कायद्यात बसत असले तरी माझ्या अंतर्मनाला पटत नाही. म्हणून मी गेली ३२ वर्षे माझ्या मनाला पटणारी दिवाणी वकिली करीत आहे.

दिवाणी वकिली करीत असताना सुद्धा माझी काही गुन्हेगारी प्रवृत्तीच्या माणसांशी गाठ पडली, नाही असे नाही. पण मी सावधपणे त्यांच्यापासून बाजूला झालो. त्यांना माझ्या दुस-या ओळखीच्या फौजदारी वकिलांचा संदर्भ सुद्धा दिला नाही. पण जिथे खरोखर एखाद्या निष्पाप माणसावर खोटी फौजदारी केस केवळ त्याला त्रास देण्याच्या कुहेतुने लावली असेल त्या ठिकाणी मात्र मी माझ्या काही ओळखीच्या फौजदारी वकिलांची मदत घेवून त्यातले सत्य बाहेर काढून निष्पाप माणसाला न्याय देण्याचा प्रयत्न केला. पण अश्या फौजदारी केसेस मध्ये माझे वकीलपत्र मात्र दाखल केले नाही. माझा दिवाणी वकिलीचा अनुभव असा आहे की अश्या केसेस मधील अशील कदाचित फसवे असतील, ते मला माझ्या वकिलीची फी सुद्धा अगदी कमी देतील, पण ते खुनशी मात्र नसतात. फौजदारी वकिलीत मात्र खुनशी माणसांशी जवळून संबंध येऊ शकतो. अश्या माणसांशी संबधच नको, कारण असंगाशी संग प्राण कंठी आले अशी गत होवून जाते अश्या संबंधात.

माझी दिवाणी वकिली ही जास्तीत जास्त कंपन्या, व्यापारी यांच्या बरोबर झाली. त्यामुळे तर मी कसाबसा वकिलीत टिकाव धरू शकलो. मला वाकडीतिकडी वकिली जमलीच नाही व यापुढेही जमणार नाही. माझी ही दिवाणी वकिली कोणत्या स्वरुपाची होती हे आज मी समाज माध्यमावर जाहीर करून टाकतो. त्यासाठी मी या लेखाखाली माझा इंग्रजी भाषेतला बायोडाटा देत आहे. त्याचे मराठीत भाषांतर करीत बसत नाही. कारण तेवढे इंग्रजी मराठी माणसांना येते. मराठी माणसे इंग्रजीत मागे नाहीत हे मी माझ्यावरून सांगतो. मराठी माध्यमातून शिक्षण घेऊनही मी इंग्रजी माध्यमातून शिक्षण घेतलेल्या माणसांबरोबर फाडफाड इंग्रजी बोलू शकतो, लिहू शकतो. हा बायोडाटा ही माझी बायोग्राफी आहे म्हणजे माझ्या आत्मचरित्राचा भाग आहे. तो माझ्या दिवाणी वकिलीचा इतिहास आहे. तो बायोडाटा मी माझ्या उतार वयात वकिलीची कामे मिळण्यासाठी केलेली जाहिरात नव्हे. मला असली जाहिरात करण्याची काहीही गरज नाही. थोडे तत्व बाजूला ठेवले तर आताही मला घरबसल्या भरपूर कामे मिळू शकतात. पण तत्वाने जगलोय, आता कशासाठी तत्व सोडू?

आता यापुढे मी माझे वकीलपत्र कोणत्याही वकिलाने त्याच्या ओळखीतून मिळवलेल्या दिवाणी कामात सुद्धा दाखल करणार नाही, संयुक्त वकील म्हणूनही नाही. फौजदारी वकिलीत तर असे वकीलपत्र दाखल करण्याचा प्रश्नच नाही कारण मी मुळातच फौजदारी वकील नाही. परंतु माझ्याकडे जर कोणावर अन्याय झाल्याची फौजदारी केस आली तर माझ्या ओळखीच्या फौजदारी वकिलाची मदत घेईन व त्यालाच त्या केस मध्ये त्याचे वकीलपत्र दाखल करण्याची विनंती करेन. फीचे काय करायचे ते आम्ही आपसात ठरवू. परंतु माझ्याकडे जर दिवाणी केस आली तर मात्र इतर ओळखीच्या दिवाणी वकिलाबरोबर त्या केस मध्ये संयुक्त वकीलपत्र दाखल करीन किंवा कोर्टाबाहेरील काम असेल तर त्यात संयुक्त भागीदारी करेन. तिथेही फीचे काय करायचे ते आम्ही आपसात ठरवू. कृपया हे लक्षात घ्या की, ही माझ्या वकिलीची जाहिरात नसून हा माझ्या तमाम ओळखीच्या किंवा समाज माध्यमावरील माझ्या थेट संपर्कात न आलेल्या वकिलांशी साधलेला हा जाहीर संवाद अर्थात माझे जाहीर मनोगत आहे. गेले काही दिवस मी आता माझ्या जुन्या वकिलीतून मोकळा झालोय हे कळल्यापासून काही फेसबुक मित्रांकडून मला त्यांच्याकडे असलेल्या काही कामाच्या ऑफर्स मला दिल्या ज्या माझ्या तत्वात म्हणा किंवा माझ्या साच्यात म्हणा बसल्या नाहीत. म्हणून मी यापुढे सावकाश, संथ गतीने कोणत्या प्रकारे वकिली करणार आहे याचा जाहीर खुलासा करावा लागतोय. माझी यापुढील वकिली ही बहुतेक घरूनच कायदा सल्लागार स्वरुपाची असेल. पण ही वकिली फुकटात करणार नाही हे मी जाहीर करून टाकतो. पण एखाद्या मोठ्या अशिलाने जास्त पैसे फी म्हणून दिले तर त्याच्याकडे काही तासांची भेट देवून हेच काम तिथे जाऊन करणार. पण त्यासाठी त्या अशिलाने मला वेगळा संगणक टायपिस्ट तिथे द्यावा लागेल कारण मी स्वतः टायपिंग करणार नाही. मला मराठी व इंग्रजी दोन्हीही संगणक टायपिंग येते पण तरीही करणार नाही. अशिलाच्या दारात जाऊन टायपिंग न करणे हा माझ्या वकिली रुबाबाचा भाग आहे.

तेंव्हा मित्रांनो, माझा खालील इंग्रजीतील बायोडाटा नीट वाचा व त्याप्रमाणे माझ्याशी बोला किंवा संपर्क साधा. नसेल तर आपली मैत्री लांबूनच आहे तिथेच राहूद्या. मला माझ्या उतार वयात जास्त धावपळ सोसायची नाही व करायचीही नाही. आता मला कोणत्याही राजकीय पक्षाचे किंवा सामाजिक संस्थेचे सन्माननीय पद सुद्धा नको, हे मी आज जाहीर करीत आहे.

धन्यवाद!

-बी. एस. मोरे, वकील (१.३.२०२१) 

          CURRICULUM  VITAE

NAME :  BALIRAM SOPAN MORE

ADDRESS :  Res.: 18 -Shivam, 4th floor, Shree Jai Om C.H.S. Ltd.,
Near Madhvi School, K.D.M.C. ‘G’ ward No. 92,
4th Cross Rajaji Path, Dombivli (E) –421201.
Cell.No. 9224593134
Email: baliram.more@gmail.com

DATE OF BIRTH : 27th June, 1957

PROFESSION : Advocate

EDUCATION :  1.  S.S.C. (XIth Old),  Grade I from M. M’ s
Worli  High School, Mumbai      (M.S.Board of  Secondary Education, Poona Div. Board) in  
March 1974.
                     
                         2. B.Com. (Hons.), IInd Class from Podar College of 
Commerce & Economics, Mumbai (MumbaiUniversity) in April 1978.

                         3. Company Secretary (Inter), IInd Class,
Institute of Company Secretaries of India, New Delhi in June 1982.

                         4. LL.B. [3 years professional degree], IInd Class
from Government Law College, Mumbai (Mumbai University) in October 1984.

ADDITIONAL
EXPERIENCE     :  Worked in Accounts and Costing departments  of Private Sector Companies viz. Hindustan Thompson Associates Ltd., Garware Plastics Ltd., Kamala Mills Ltd. and in Public Sector Corporation viz. National Dairy Development Board for the period from 1979 to 1988, all in Mumbai, prior to entering into legal profession on 19th March, 1988.

PROFESSIONAL
EXPERIENCE  :          1.  Advocate in practice since  19th March,
1988  having about 32 years of experience of drafting  plaints, written statements, interlocutory applications, complaints, petitions, appeals, revisions etc. in various
civil and criminal courts, labour court, matrimonial court, co-operative court, consumer court, revenue court, handling testamentary matters in the High Court of Mumbai and also of appearance in these different courts along with senior counsels
and also independently.

                                 2. Experience as a Legal Draftsman and Conveyancer having experience of drafting various legal documents including agreements for sale, conveyances, commercial contracts, international
agreements, partnership deeds, bonds etc. Special experience in Real Estate matters such  
as experience in land revenue and land development matters with knowledge in  title search, legal scrutiny, document verification,
sale/lease deed, purchase of 
agricultural/commercial land for carrying out construction projects, land laws, development control rules, document  registration, stamp duty adjudication, quasi- judicial proceedings before revenue/municipal/planning/ police
authorities, liaison with govt. departments, financial institutions etc., matters relating to land development projects under govt.  schemes such as slum rehabilitation scheme under Mumbai D.C.R. 33(10), old building redevelopment scheme under Mumbai D.C.R. 33(7) etc.  

                               3. Experience as a Retainer Advocate with MESO
Group of Companies, Mumbai, engaged in manufacturing of cosmetics and perfumery products & plastics moulds, from 1992 to 2015 (Twenty three years) in handling various legal jobs such as legal advice to management in the matters of litigation and legal matters, corporate legal affairs, statutory and regulatory compliance issues, intellectual
property assignments, research and development related technology transfer agreements, goods/ services sale and/or distribution  agreements, marketing/franchisee agreements, international business agreements/MOU’s etc., enforcement of
contractual obligations through legal notices etc., legal counselling and coordinating with Company’s Solicitors, Senior Counsels and  
Trademarks & Patents Attorneys, as a briefing lawyer.

                              4. Experience as a Panel Advocate with SADBHAV 
Medical & Legal Aid Centre, Mumbai.

                              5. Experience as a Legal Consultant to HOTEL    
OWNERS ASSOCIATION, Dombivli.

                              6. Experience as a Legal Advisor to Kalyan Wholesale Merchant’s  Association, Kalyan,.

                              7. Experience as a Legal Advisor to Fruits and Vegetables Wholesale Merchant’s Association, Laxmi Market, Kalyan,.

                              8. Experience as a Legal Advisor  to :

                                 a. AIDS Research & Control Centre (ARCON), STD  Bldg., J.J. Hospital, Mumbai-400 008.
                                 b. National Telecom of India Ltd., Andheri(E), Mumbai-400 093.
                                 c. Heranba Industries Ltd., Borivali, Mumbai.
                                 d. Vidyut Metallics Ltd., Thane.
                                 e. Sakal Papers Ltd., Navi Mumbai.
                                 f. Dalal Consultants & Engineers Pvt. Ltd, Worli, Mumbai.
                                 g. Koratla Permanent Fund Ltd., Worli, Mumbai.
                                 h. Goldcross Research Laboratory, Dombivli.
                                 i. The Sangli Bank Ltd., Dombivli.
                                 j. Dombivli Wholesale & Retail Grains &
Provision Merchant’s Association, Dombivli.
                                k. Thane Vyapari Mahamandal, Thane.
                                l. Marathi Vruttapatra Lekhak Sangh, Mumbai.
                               m. Pragati Kala Mandal, Worli, Mumbai.

                            9. Experience as an Assistant Advocate for about 3
years with a law firm viz. M/s. Patil Gangarkar and Co., Mulund, Mumbai.

                           10. Experience as a Mumbai University, Law Dept.
part-time visiting Lecturer of Law at post-graduate [LL.M.] level to deliver lectures on Criminal Jurisprudence.

                           11. Experience as visiting Lecturer of Commercial
Law in Hinduja College of Commerce & Economics, Charni Road, Mumbai.

                           12. Experience as a panel advocate on the team of
lawyers handling bunch of court cases of ALLSTATE GROUP OF COMPANIES [RUIA GROUP], 901, Maker Chambers V, Nariman
Point, Mumbai -400 021.

                           13. Experience as a Retainer Advocate/Legal Advisor for Real Estate Companies in following real estate organizations viz.
                                a. DLF Ltd., Mumbai (Six months)
                                b. Padmashree Builders, Kalyan (One year)
                                c. Rathod Realty Pvt. Ltd., Mumbai (from April 2009 to January, 2021).

ONGOING LEGAL    :   Comparative
RESEARCH HOBBY     study between Natural Law & Social Law.
                                                                                    
                                    (B.S.MORE)
                                      Advocate
                                                                     

 

NATURE IS GOD!

NATURE IS GOD!

The Nature with its body and soul itself is almighty God and this is what I have realized after my long journey of life and experiments with world around. The God is not at all different from Nature. The Nature is God and God is Nature. So for me now God does not exist words of atheists can do no wrong because I can see God & can feel God in Nature. For me, the main  question is how to respond to God i.e. Nature? It is basic question of philosophy of response. For me, the philosophy is nothing but strategy of responding to complex world of mixed facts and circumstances as found within Nature which are both positive and negative, favourable & unfavourable. The body of God or Nature is visible to my eyes and soul of God or Nature is touchable to my mind. The soul of God or Nature is realized or sensed by my mind. The body of God is all open in Nature and one can easily see it by his eyes. The blind man can hear God if not see God by his ears. Even the handicapped man is capable of sensing the presence of God that is Nature by his weak sensory organs. Does God or Nature fall or fail? No, it is only human mind which falls or fails in realizing God or Nature. The  realization of God or Nature itself is enlightenment of God or Nature. The avtaars or messengers of God in different religions are actually the  philosophers or guides who guided world through their actions as to how to respond to the world of God or Nature. In that sense, for me even Lord Gautam Buddha who did not believe in God is messenger of God. To think forward on this line, even mahamanavas Chatrapati Shivaji Maharaj and Dr. Babasaheb Ambedkar are messengers of God for me. Yes I have seen the people worshipping Gautam Buddha, Dr. Babasaheb Ambedkar, Chatrapati Shivaji Maharaj like God if not as God! The issue is once you start praying the messengers of God by treating them as God then you loose charm. It is better to follow them as philosophers or guides than to pray them. Being followers of such messengers of God is really better than being their devotees. The Nature or God tells you to work and not pray and hence the prayer "work is worship"! The praying is begging before God or Nature and begging is illegal. So better work with God or Nature than to pray or beg before God or Nature. The expression of gratitude towards God or Nature, bowing down before God or Nature or even salutation to God or Nature out of due respect is no issue because it is different from praying or begging before God or Nature! The experience of God/Nature whether good or bad cannot decide whether God/Nature exists or not. It does exist!

-Adv.B.S.More©27.2.2021

उडणारे पक्षी!

राजकीय नेते म्हणजे हवेत उडणारे पक्षी!

खूप हेवा वाटतो मला त्या पक्षांचा जे हवेत उडतात व त्या राजकीय नेत्यांचा जे विमानात बसून आकाशात विहार करतात. आपल्याला पण असे हवेत उडता आले असते तर किती मज्जा आली असती असा विचार अधूनमधून मनात येतो. पण नुसत्या विचारांवर हवेत उडता येत नाही हे कळल्यावर त्या विचारांना खाली बसवतो, त्यांना शांत रसात विश्रांती घ्यायला भाग पाडतो. आज असाच आकाशात पक्षांना न्याहाळत बसलो होतो. पण त्यांचे निरीक्षण करता असे लक्षात आले की हे पक्षी जास्त काळ हवेत उडू शकत नाहीत. वर उडून उडून एकतर ते थकतात व मग अन्न, पाण्यासाठी जमिनीवर येतात. हे पक्षी हवेत अंडी घालू शकत नाहीत व हवेत त्यांच्या पिलांना जन्म देऊ शकत नाहीत. त्यासाठी त्यांना जमिनीचा किंवा जमिनीवरील झाडांचा आसरा घ्यावाच लागतो. राजकीय नेत्यांचे सुद्धा तसेच असते. ओला दुष्काळ, सुका दुष्काळ, चक्रीवादळ, अतीवृष्टी, महापूर, भूकंप यासारख्या नैसर्गिक आपत्तींनी झालेल्या लोकांच्या नुकसानीची पहाणी करण्यासाठी जेंव्हा हे नेते विमानात बसून आकाशातून उडत उडत आपत्तीग्रस्त भागात जातात तेंव्हा त्यांना तिथे विमानातून उतरावेच लागते, स्थानिक पक्ष कार्यकर्त्यांत, तिथल्या लोकांत मिसळावेच लागते. सांगायचे तात्पर्य काय तर लोकच नसतील, पक्ष कार्यकर्तेच नसतील तर राजकीय नेत्यांना कोण विचारेल? खाली जमीनच नसेल तर उडणारे पक्षी हवेत किती तग धरून राहतील? इथे प्रश्न पक्षांनी हवेत उडण्याचा नाही तर जमिनीने तिची किंमत  ओळखण्याचा आहे. तसेच इथे प्रश्न राजकीय नेत्यांनी रूबाबात राहण्याचा नाही तर त्यांच्या पक्ष कार्यकर्त्यांनी व लोकांनी स्वतःची किंमत ओळखण्याचा आहे.

-ॲड.बी.एस.मोरे©२०.१०.२०२०

वकिली व्यवसायाचे राजेपण!

वकिली व्यवसाय म्हणजे सर्व व्यवसायांचा, सर्व क्षेत्रांचा राजा व्यवसाय!

गरीब कुटुंबातील मुलामुलींना वकील होऊन या अत्यंत आव्हानात्मक व्यवसायात टिकून राहणे कठीण असले तरी ते अशक्य नाही. यासाठी मी कायद्याच्या विद्यार्थ्यांना माझे स्वतःचे जिवंत उदाहरण बिनधास्त देतो. मी मुंबईतील कापड गिरणी कामगाराचा मुलगा आहे. वडील सातवी शिकलेले, गिरणी कामगार, आई पूर्ण अशिक्षित अंगठेबहाद्दर, एक भाऊ व दोन बहिणी ही माझी सख्खी भावंडे फक्त एस.एस.सी. पर्यंत कशीबशी येऊन तिथेच ठप्प झालेली, घरी अत्यंत गरिबी, शिक्षणात मार्गदर्शन करायला कोणी सुद्धा नाही, वकिली क्षेत्र काय असते याविषयीची माहिती देणारा, त्यातले बारकावे, खाचखळगे समजावून सांगणारा कोणी नाही, आजूबाजूची बहुतेक सगळीच मंडळी माझ्या शैक्षणिक प्रगतीवर जळणारी. अशा अत्यंत प्रतिकूल परिस्थितीत मी जिद्दीने वकील झालो व पैशाची तंगी, चेष्टा, अपमान या सगळ्या गोष्टी सहन करीत वकिलीत टिकून राहिलो व बायको बारावी शिकलेली गृहिणी व मुलगी शाळेत, पुढे कॉलेजात, मग पुढे एम.बी.ए. साठी मोठ्या मॕनेजमेंट इन्स्टिट्यूटमध्ये ही सर्व आर्थिक जबाबदारी एकट्याने डोक्यावर घेऊन वकिलीत राहूनच यशस्वीपणे संसार केला. आज माझी एकुलती एक मुलगी एका मोठ्या बहुराष्ट्रीय कंपनीत मॕनेजर म्हणून उच्च पदावर आहे. तिला तिचा आयुष्याचा जोडीदार स्वतःच निवडण्याचे मी व माझ्या पत्नीने पूर्ण स्वातंत्र्य दिले होते. मुलीनेही त्या स्वातंत्र्याचे सोने केले. तिचे पती हे सुद्धा लंडनचे एम.बी.ए. आहेत. जावई व मुलगी दोघेही त्यांच्या संसारात सुखी आहेत. हे सर्व मला माझ्या वकिली व्यवसायात राहून प्राप्त करता आले. माझे हे यश म्हणजे देशाचे पंतप्रधान होण्याएवढे मोठे यश आहे असे मी स्वतः मानतो. कारण खडतर मेहनत करीत, अपमान सहन करीत मिळविलेल्या माझ्या कायद्याच्या ज्ञानाचा व माझ्या वकिली पदाचा मला गर्व नसला तरी स्वाभिमान मात्र निश्चित आहे. बाकी इतर जळकुटे लोक माझ्या या कणखर मनावर व मोठ्या आत्मविश्वासावर हसून चेष्टा करतील तर त्यांना मी काडीचीही किंमत देणार नाही. गरीब कुटुंबात जन्मून कायदा शिकणाऱ्या कायद्याच्या विद्यार्थ्यांनो तुमच्यात जर हिंमत असेल तर कुणाचीही व कशाचीही पर्वा न करता जरूर वकील बना! वकिलीसारखा दुसरा व्यवसाय नाही, अगदी डॉक्टरकी सुद्धा नाही. कारण इतर सगळे व्यवसाय कोणत्या तरी एकाच ज्ञान क्षेत्रात प्रावीण्य मिळवून त्या संकुचित ज्ञानावर प्रॕक्टिस करण्याचे व्यवसाय आहेत. पण वकिली हा असा एकमेव व्यवसाय आहे जो जगातील सर्व ज्ञान क्षेत्रांवर राज्य करतो. मग कला, क्रीडा, डॉक्टर, इंजिनियर, सी.ए., कंपनी सेक्रेटरी, एम.बी.ए., उद्योगपती, राजकारणी कोणीही असो. या सर्वांवर राज्य करणारा एकमेव व्यवसाय म्हणजेच वकिली व्यवसाय! राजेपण असलेल्या या वकिली व्यवसायात तुम्हाला यायचे असेल तर खिशात दमडी नसताना सुद्धा राजासारखे जगायची हिंमत ठेवा व वकील बना!

-ॲड.बी.एस.मोरे©२०.१०.२०२०

टीपः

काल एका कायद्याच्या विद्यार्थ्याने वकील व्हावे की नको याविषयी मार्गदर्शन विचारले व त्यातून एक लेख तयार झाला. आजही मला कायदा शिकणाऱ्या एका विद्यार्थ्याने वकिली व्यवसाया विषयी हाच प्रश्न केला व त्यातून हा लेख तयार झाला.

-ॲड.बी.एस.मोरे©२०.१०.२०२०

निसर्गाचा सर्वव्यापी कठोर कायदा व वकील!

निसर्गाच्या सर्वव्यापी कठोर कायद्याची प्रॕक्टिस करणारा वकील हा तेवढाच कुशाग्र बुद्धीचा व कणखर मनाचा असावा लागतो!

(१) मानवी शरीराच्या शरीरग्रंथीतून जसे स्त्राव स्त्रवतात तसे मनाच्या कप्प्यातूनही वासना व भावनांचे रस स्त्रवतात. अर्थात मानवी शरीराचे जसे रसायनशास्त्र असते तसे मानवी मनाचेही रसायनशास्त्र असते. मनाचे रसायनशास्त्र हे मानवी मनाच्या वासना व भावना यांचा अभ्यास करणारे शास्त्र आहे.

(२) साहित्य व कलेत नऊ रसांचे वर्णन केले आहे. प्रेम, करूणा, परोपकार यासारख्या सकारात्मक भावना, अहंकार, तिरस्कार, क्रोध, सूड यासारख्या नकारात्मक भावना, लैंगिक आकर्षण, तहान, भूक, झोप यासारख्या मूळ भौतिक वासना यांच्या रसांनी मानवी मन तुडुंब  भरलेले असते. या सकारात्मक व नकारात्मक भावना आणि मूलभूत भौतिक वासना यातून मनात नऊ रस तयार होतात ते खालीलप्रमाणे.

(क)शृंगार रसः लैंगिक आकर्षण/कामवासना
(ख)वीर रसः उत्साह, पराक्रम, शौर्य
(ग)करूण रसः शोक, वियोग, दुःख, संकट
(घ)हास्य रसः विसंगती, विडंबन, विनोद
(च)रौद्र रसः अतिशय क्रोध, चीड
(छ)भयानक रसः हिंस्त्रपणा, राक्षसी वृत्ती
(ज)बीभत्स रसः किळस, वीट, तिटकारा
(झ)अद्भुत रसः विस्मय, आश्चर्य
(ट)शांत रसः निसर्गशक्तीची/ईश्वराची भक्ती 

(३) मानवी मनातील वरील नऊ रसांपैकी नववा  जो शांत रस आहे त्याला भक्ती रस असेही म्हणता येईल. या भक्ती रसातूनच मानवी मन ईश्वर चिंतन करून शांती मिळविण्याचा प्रयत्न करते. हाच भक्ती रस मनुष्याला निसर्गात देव दर्शन घडवून आणतो. पण निसर्गातील देवाला माणसाने सतत भक्ती रसात बुडून रहावे असे बिलकुल वाटत नाही. तसे असते तर त्या देवाने इतर आठ रस निर्माणच केले नसते.

(४) नवग्रह, नवरंग, नवरस आणि आता देवीचा सुरू असलेला नवरात्रोत्सव यात नऊ हा अंक महत्त्वाचा! कला, साहित्यातील नवरस हे तर निसर्ग शक्तीचेच किंवा निसर्गातील ईश्वराचेच आविष्कार आहेत. मानवी मनाचे रसायनशास्त्र या आविष्काराचाच अभ्यास करते.

(५) वर लिहिलेले नवरस हा निसर्गाच्या विविध पदार्थांचा, विविध रूप व गुणांचा व त्यांच्या विविध वैशिष्ट्यांचा भाग आहे. हे नवरस त्यांची विशेषतः गाजवायला लागले की त्यांना त्यांच्या मर्यादेची आठवण करून देऊन त्यांना संतुलित करीत वठणीवर आणणारा निसर्गाचा सर्वव्यापी  कठोर कायदा हाच निसर्गाचा सर्वोच्च हुकूम होय. या हुकूमाची अर्थात निसर्गाच्या सर्वव्यापी कठोर कायद्याची प्रॕक्टिस करणारा वकील हा तेवढाच कुशाग्र बुद्धीचा व कणखर मनाचा असावा लागतो!

-ॲड.बी.एस.मोरे©२०.१०.२०२०

POVERTY!

POVERTY!

Poverty does not mean just poverty in money or material wealth. It is poverty of mind too. The mind can remain poor means narrow even with higher education or higher material wealth. The basic purpose of education is to make mind rich by expanding its scope of thinking and understanding beyond its narrow, selfish world. If you see the world around, you can find lot of difference between developed countries, developing countries and under developed countries. The poverty is basic criterion for this world classification. The developed countries like America are top class  countries which are rich in material wealth as well as education. The developing countries like India are middle class countries which are are at middle level of richness in material wealth and education. But frankly speaking India continues to be very poor in education because its educated population is very less. On the other hand, under developed countries like Sudan, Nigeria are lower class countries being very backward both in material wealth and education. The poverty is thus not only in money or material wealth, but it is also in education! The feeding of hungry stomachs and educating of under developed brains of very poor class people with strong government support are two basic measures in eradication of poverty at lower economic and educational class (NOT CASTE) level! I am on the point of upliftment of very lower class people who cannot afford to attend schools with their hungry stomachs. This is NOT CASTE based but economic and educational poverty based classification. The strong government support is very much needed for upliftment of this very lower class people living below poverty line. This is NOT for those of ANY caste who have already reached at middle class level of material and educational richness!🙏

-Adv.B.S.More©19.10.2020