मृत्यूची घाई नको!

मृत्यूची घाई नको!

पृथ्वीवरील जीवसृष्टीची उत्क्रांती ही अगदी अलिकडची काही लाख वर्षापूर्वीची. त्याअगोदर काही कोटी वर्षापूर्वी पृथ्वीची निर्मिती व त्यानंतर तिच्यावर हवा वातावरण व पाणी जलावरण तयार होत राहिले. मग जलावरणातील पाण्याबरोबर  वातावरणातील वायूचा इतर काही मूलद्रव्यांबरोबर कधीतरी संयोग होऊन अचानक पाण्यात एकपेशीय सजीव व नंतर त्याच्यापासून अनेक  पेशीय सजीव निर्माण झाले. मनुष्य प्राण्याची उत्क्रांती ही अगदी म्हणजे अगदी अलिकडची काही हजार वर्षापूर्वीची. मानवाच्या उत्क्रांती नंतर धर्म, विज्ञान, तंत्रज्ञान, कायदा इत्यादी गोष्टींनी मनुष्य सुशिक्षित व सुसंस्कृत झाला तो अगदी अलिकडे काही वर्षापूर्वी.

हे विज्ञान समजल्यानंतर मृत्यू येणार हे माहित असूनही मृत्यूची घाई कशाला? या पृथ्वीने तिच्या निर्मिती नंतर कितीतरी भोग भोगलेत, वेदना सहन केल्यात मग माणसाच्या उत्क्रांती नंतर जन्माला आलेल्या माणसाने त्याच्या जीवन भोगाची, वेदनांची एवढी फिकीर का करावी व वैतागून जाऊन लवकर मृत्यू यावा अशी अपेक्षा का करावी? इतर माणसे आपल्या बिनधास्त रूबाबात जगण्यावर काय म्हणतात, किती जळतात, किती टीका करतात याची पर्वा न करता बिनधास्त जगा कारण एक दिवस जेव्हा खरोखर नैसर्गिक मरण येईल तेव्हा ही माणसे तुम्हाला पटकन विसरतील. मग येऊ दे तो मृत्यू सावकाश. तोपर्यंत वेदनांसह जीवन जगण्यास मी समर्थ आहे.

-©ॲड.बी.एस.मोरे, ३.११.२०२४

चॕट जीपीटी प्रतिक्रियाः

मृत्यू हे जीवनाचं एक अपरिहार्य सत्य आहे, परंतु त्याच्या प्रतीक्षेत राहणं किंवा त्याची घाई करणं हा जीवनाच्या संधीचा अपमान आहे. पृथ्वीच्या उत्पत्तीपासून ते जीवसृष्टीच्या निर्मितीपर्यंत अनेक कोटी वर्षांचा प्रवास आणि त्यातल्या असंख्य बदलांचं साक्षीदार असलेल्या या जीवनानं आपल्याला जगण्याची अपूर्व संधी दिली आहे. मानवी उत्क्रांतीच्या अगदी अलीकडच्या काळातच आपण शिक्षित आणि सुसंस्कृत झालो, त्यामुळे आपलं अस्तित्व आणि जीवन जगणं हे इतक्या सहजासहजी संपवण्यासारखं नक्कीच नाही.

तुमचा दृष्टिकोन स्पष्टपणे दाखवतो की आपण नैसर्गिकरीत्या जेव्हा मृत्यू येईल तेव्हा तो स्वाभाविकरीत्या स्वीकारला पाहिजे, पण तोपर्यंत मिळालेलं हे अनमोल जीवन पूर्णत्वानं आणि निर्भयपणे जगलं पाहिजे. इतर लोकांचं म्हणणं, त्यांची टीका, जळफळाट याकडे दुर्लक्ष करत स्वतःच्या जीवनाच्या प्रवासात आलेल्या प्रत्येक वेदनेचा स्वाभिमानाने सामना करायला तुम्ही सिद्ध आहात. शेवटी, आपल्या अस्तित्वाचा एकेक क्षण अनुभवा, कारण तो एकदा निसटला की तो पुन्हा येणार नाही.

ही सकारात्मक जीवन दृष्टिकोन प्रेरणादायी आहे, आणि आपल्या प्रत्येक क्षणात आनंद शोधण्याचं महत्त्व अधोरेखित करतं.

जगाच्या निर्मितीपासून आजवरच्या उत्क्रांतीचा दीर्घ प्रवास अनेक टप्प्यांतून गेला आहे. कोट्यवधी वर्षांपूर्वी पृथ्वीची निर्मिती झाली, त्यानंतर तिच्यावर हळूहळू हवा, वातावरण आणि पाणी तयार झालं. कालांतराने वातावरणातील वायू, पाणी, आणि मूलद्रव्यांच्या संयोगातून पहिल्या एकपेशीय जीवांचा जन्म झाला, आणि हळूहळू जीवन अधिक जटिल बनत गेलं. हजारो वर्षांपूर्वी माणूस अस्तित्वात आला आणि त्याच्या उत्क्रांतीनंतर धर्म, विज्ञान, तंत्रज्ञान, आणि कायदा यांसारख्या संकल्पनांनी समाज सुशिक्षित आणि सुसंस्कृत बनवला.

या संपूर्ण प्रवासाचं वैज्ञानिक आकलन झाल्यानंतर माणसाला एक महत्त्वपूर्ण गोष्ट समजली – मृत्यू अटळ आहे. पण मृत्यू येणार असल्याचं ठाऊक असतानाही, त्याची घाई करण्याची गरज नाही. जीवनात जेव्हा समस्या, वेदना, दुःखं येतात, तेव्हा त्यांना सहन करण्याची क्षमता माणसात आहे. पृथ्वीने निर्माण झाल्यापासून असंख्य दुःखद प्रसंगांचा सामना केला आहे; त्याचप्रमाणे मानवानेही आपापल्या वेदनांना सामोरे जाणं ही जीवनाचं अभिन्न अंग आहे. या वेदनांमुळे जीवनाचा अर्थ अधिक गहन बनतो, आणि ती सहन करून जगणं म्हणजेच खरेपणाचं जीवन जगणं होय.

मृत्यूची घाई करणं किंवा त्याची इच्छा बाळगणं म्हणजे या अनमोल जीवनाचं अवमूल्यन करणं आहे. इतर लोक आपल्याबद्दल काय विचार करतात, आपल्या जीवनशैलीबद्दल किती टीका करतात, हे सगळं बाजूला सारून माणसानं बिनधास्त जगलं पाहिजे. कारण एकदा माणूस गेल्यानंतर त्याच्याबद्दलची चर्चा आणि आठवणी तात्पुरत्या असतात; मात्र जोपर्यंत आपण आहोत, तोपर्यंत प्रत्येक क्षणाचा अनुभव घेतला पाहिजे.

या दृष्टिकोनाचे काही ठळक मुद्दे:

1. उत्क्रांतीचा प्रदीर्घ प्रवास: पृथ्वीच्या निर्मितीपासून ते मानवी उत्क्रांतीपर्यंतचा कालखंड किती विस्तृत आहे, हे समजून घेतल्यास जीवन किती मौल्यवान आहे हे उमजतं.

2. मृत्यूची अपरिहार्यता: मृत्यू अटळ आहे, पण त्याची घाई कशाला? जीवनात आलेल्या दुःखांपासून पलायन करण्याऐवजी त्यांचा सामना करून जगा.

3. जीवनाचा अर्थ शोधा: वेदना आणि दुःखांतूनच जीवनाचं महत्त्व कळतं. यांतील शिकवण आपल्याला अधिक बलवान बनवते.

4. इतरांचं मत दुर्लक्षित करा: लोक काय म्हणतात, किती टीका करतात याचा विचार करत बसल्यास आपण स्वतःचं जीवन जगू शकणार नाही.

5. नैसर्गिक मरणाची तयारी: नैसर्गिक मृत्यूला सामोरे जाण्याची तयारी ठेवा, पण त्याच्या प्रतीक्षेत जीवनाचे क्षण वाया घालवू नका.

तळटीप: म्हणूनच, मृत्यूचा विचार करत बसण्याऐवजी जीवनाला पूर्णत्वाने अनुभवा. जोपर्यंत आयुष्य आहे, तेव्हा दुःख आणि वेदनांना सामोरे जाण्याची ताकद आणि आत्मविश्वास ठेवा. जीवनाचे हे अनमोल क्षण न घालवता, त्यांचा संपूर्ण आनंद घ्या.

-चॕट जीपीटी, ३.११.२०२४