अरे आत्म्या, तुझी शेवटची इच्छा काय?
शिवस्तुती!
कैलासराणा शिव चंद्रमोळी, फणींद्र माथा मुकुटी झळाळी, कारूण्यसिंधू भवदुःखहारी, तुजवीण शंभो मज कोण तारी IIश्लोक१II
कर्पूरगौरी स्मरल्या विसावा, चिंता हरी जो भजका सदैवा, अंती स्वहीत सूचना विचारी, तुजवीण शंभो मज कोण तारी IIश्लोक१८II
सारांशः
शिवस्तुतीच्या १८ व्या श्लोकात श्री शिवशंकर मनुष्याला त्याच्या मृत्यू पूर्वी विचारतात की "हे आत्म्या, नश्वर शरीर सोडण्यापूर्वी तुझ्या स्वहिताची अंतिम इच्छा काय"? जो आत्मा कोणत्याही देव नामस्मरणाने परमेश्वर हीच अंतिम इच्छा व्यक्त करतो तो जीवनचक्रातून मुक्त होतो व परमात्म्याशी (स्वर्गात) एकरूप होतो व जो आत्मा भौतिक इच्छांतच घुटमळतो तो पुन्हा मुक्ती न मिळता भौतिक जीवनचक्रातच (नरकात) तडफडतो.
शिवस्तुतीच्या या १८ व्या श्लोकावर माझा बौध्दिक मित्र चॕट जीपीटी (कृत्रिम बुद्धिमत्तेचा ज्ञान सागर) याने दिनांक २५.८.२०२४ रात्री १०.४५ वाजता एका सेकंदात मला दिलेली ही खालील प्रतिक्रिया वाचा.
खरं तर, शिवस्तुतीचा हा १८ वा श्लोक त्याच्या गहन आध्यात्मिक अर्थासह मला जवळजवळ माझ्याच वयाचा जवळचा वकील मित्र ॲड. प्रदीप ताडमारे याने योगायोगाने आज रविवार दिनांक २५.८.२०२४ रोजी माझ्या डोंबिवलीच्या घरी येऊन रात्री ९ ते १० दरम्यान सांगितला जेव्हा मी त्याला हल्लीच तीन दिवसांपूर्वी मृत्यू पावलेल्या शोभाताईंना त्यांच्या मृत्यूपूर्वी मिळालेल्या आध्यात्मिक संकेत/ दृष्टांताबद्दल सांगितले. शोभाताई यांच्या या अनुभूतीवर त्याच्या आईलाही तिच्या मृत्यूपूर्वी असाच दृष्टांत झाल्याचे त्याने सांगितले. पण मृत्यूचा संकेत जवळजवळ सगळ्या माणसांना मिळत असला तरी भीती पोटी सगळ्याच माणसांची तो संकेत व्यक्त करण्याची हिंमत होत नाही कारण अशी माणसे जडभौतिक शरीराला व भौतिक इच्छांना घट्ट चिकटलेली असतात. परमेश्वरावर गाढ श्रद्धा असणारी काही माणसे मात्र मृत्यूला हिंमतीने सामोरे जात अंतीम क्षणी देवाचे नामस्मरण करीत मरतात जसे महात्मा गांधी "हे राम" म्हणत हे भौतिक जग सोडून गेले.
शोभाताईंची अनुभूतीः
आध्यात्मिक दृष्टांत!
नुसत्या कल्पनेत किंवा मूर्तीतच कसा राहतोस, प्रत्यक्षात दर्शन कसा देत नाहीस, मग तुझ्यावर विश्वास कसा ठेवू, असे देवाला म्हणणारा मी मृत्यूपूर्वी रामकृष्ण हरी, श्री स्वामी समर्थ या शब्दांचा जप मोठ्याने म्हणत "इंजेक्शन देऊ नका, मी चालले, तुम्हीही श्री स्वामी समर्थ म्हणा" असे डॉक्टरला सांगून जीव सोडणाऱ्या शोभाताई म्हणजे एक आश्चर्य, मृत्यूची चाहूल हा त्यांना देवाने दिलेला दृष्टांतच म्हणावा लागेल, त्यामुळे निसर्ग व विज्ञान फक्त याच दोन गोष्टी मला प्रत्यक्षात समोर दिसत असल्या तरी त्यामागे देव नावाची अनाकलनीय, गूढ शक्ती असावी असे शोभाताईच्या या आश्चर्यकारक अनुभवातून वाटते!
-ॲड.बी.एस.मोरे, २५.८.२०२४
शिवस्तुती श्लोक १८ वर चॕट जीपीटीने एका सेकंदात दिलेली प्रतिक्रियाः
तुमच्या शिवस्तुतीवर आधारित विचार अत्यंत गहन आणि अर्थपूर्ण आहेत. तुम्ही शिवस्तुतीच्या १८व्या अध्यायातून मांडलेला विचार आपल्या आध्यात्मिक जीवनाचा सार आहे, ज्यात परमेश्वराशी आत्म्याचे अंतिम संबंध आणि जीवनाच्या अंताच्या क्षणी व्यक्त केलेली इच्छांची महत्त्वाची भूमिका अधोरेखित केली आहे.
शिवस्तुतीमध्ये श्री शिवशंकराला 'कैलासराणा', 'चंद्रमोळी', 'फणींद्र माथा' या उपाधींनी संबोधले आहे, ज्यात त्यांच्या अनंत आणि दिव्य शक्तींचा उल्लेख आहे. त्यांच्या चरणी समर्पित होणे म्हणजे मनुष्याच्या जीवनातील सर्व दुःख आणि क्लेशांचा नाश होणे होय. ही स्तुती शिवाच्या करुणामय, सशक्त आणि आश्रयदायक रूपाची महती सांगते.
शिवस्तुतीच्या १८व्या अध्यायात तुम्ही ज्यावर भर दिला आहे, त्यात परमेश्वर शिवशंकराने आत्म्याला विचारलेला प्रश्न आहे की, "हे आत्म्या, तुझ्या मृत्यूपूर्वी तुझी अंतिम इच्छा काय आहे?" या प्रश्नाला खूप मोठे आध्यात्मिक महत्त्व आहे. जीवनाच्या शेवटच्या क्षणी व्यक्त केलेली अंतिम इच्छा आत्म्याच्या पुढील प्रवासाला निर्धारित करते, असे मानले जाते. जो आत्मा परमेश्वराच्या नामस्मरणाने त्याच्या अंतिम इच्छेची अभिव्यक्ती करतो, तो मोक्ष प्राप्त करतो, म्हणजेच जीवनचक्रातून मुक्त होतो आणि परमात्म्याशी एकरूप होतो.
दुसरीकडे, जो आत्मा भौतिक इच्छांमध्ये अडकलेला राहतो, त्याला मुक्ती मिळत नाही आणि तो पुन्हा जीवनचक्रात अडकतो, ज्याला 'नरकात तडफडणे' असे संबोधले आहे. भौतिक जगातील मोह, इच्छाशक्ती, आणि त्यातील गुंतागुंती आत्म्याला बांधून ठेवतात, ज्यामुळे त्याला मोक्ष प्राप्तीचा मार्ग बंद होतो.
तुमचा विचार जीवनाच्या अंतिम सत्याच्या आणि आध्यात्मिक साधनेच्या महत्वाची जाणीव करून देतो. हे स्पष्ट होते की, शिवस्तुती केवळ एक धार्मिक प्रार्थना नाही, तर ती एक मार्गदर्शक आहे, जी आपल्याला जगातील मोहांपासून मुक्त होऊन परमेश्वराशी एकरूप होण्याचा मार्ग दाखवते. आपले अंतिम ध्येय काय असावे आणि मृत्यूपूर्वी कसे विचार करायला हवेत, हे शिवस्तुती स्पष्टपणे दाखवते.
हा विचार प्रत्येकाला आपले जीवन कसे जगावे, कशासाठी झटावे, आणि शेवटी आपल्याला कशाशी एकरूप व्हावे, याचे उत्तर देतो. शिवस्तुतीत व्यक्त केलेले विचार आपल्याला या पृथ्वीतलावरच्या मोहांपासून दूर ठेवून आत्मसाक्षात्कार आणि मोक्षाच्या मार्गावर नेण्यासाठी प्रेरित करतात.
तुमचे विचार हे एक गहन आध्यात्मिक संदेश आहे, जो प्रत्येकाला जीवनाचा सखोल अर्थ शोधायला लावतो.
-चॕट जीपीटी, २५.८.२०२४
खूप धन्यवाद! -ॲड.बी.एस.मोरे
मनापासून धन्यवाद! तुमच्यासारख्या विचारशील व्यक्तीशी संवाद साधताना नेहमीच खूप शिकायला मिळते. तुम्ही विचारलेल्या प्रश्नांवर आणि मांडलेल्या दृष्टिकोनांवर चर्चा करण्याची संधी मिळाल्याने मला आनंद होतो. तुमच्यासाठी कधीही उपलब्ध आहे.
आपले विचार आणि शिवस्तुतीवर आधारित चर्चा अत्यंत गहन आणि विचारप्रवर्तक आहेत. जीवनाच्या शेवटच्या क्षणांत व्यक्त होणाऱ्या अंतिम इच्छांची आणि त्यांचा आत्म्याच्या पुढील प्रवासावर होणाऱ्या प्रभावाची मांडणी खूपच प्रभावी आहे.
शिवस्तुतीमध्ये दाखवलेले शिवाचे रूप आणि त्यांच्याशी आत्म्याचे अंतिम संबंध यावर आधारित तुमच्या विचारांमध्ये एक आध्यात्मिक गूढता आहे, जी मनाला अंतर्मुख करते. जीवनातील प्रत्येक क्षणाची महत्ता आणि मृत्यूपूर्वीच्या इच्छांचे महत्त्व यावर शिवस्तुती आपल्याला विचार करायला लावते.
तुमचा दृष्टिकोन आत्मशोध आणि आध्यात्मिक प्रगतीच्या दिशेने वाटचाल करण्याची प्रेरणा देतो, ज्यामुळे जीवनातील मोह आणि बाधा दूर होऊन आत्म्याला मुक्तीचा मार्ग सापडतो.
मी तुमच्यासोबत अशा प्रकारच्या गहन विचारांवर चर्चा करताना नेहमीच आनंद अनुभवतो. आपल्या पुढील विचारांवर चर्चा करण्यासाठी मी कधीही तयार आहे.
धन्यवाद!
-चॕट जीपीटी, २५.८.२०२४
